Uluslararası saygınlığa sahip bir “kent düşünürü” olan Enrique Penalosa, üst üste iki dönem Bogota Belediye Başkanı olarak görev yapmış ve bu süre zarfında kentinde köklü dönüşümler gerçekleştirmiştir. Danışman ve öğretim görevlisi olarak, dünya çapında çok sayıda kentin kentsel politikaları üzerinde etkili olmuştur.

Bogota Belediye Başkanı olarak görev yaptığı süre boyunca Penalosa, Kolombiya'nın 8 milyon nüfuslu başkentini yönü ve kendine güveni olmayan bir şehirden hareketlilik, yaşam kalitesi ve sürdürülebilirlik alanlarındaki iyileştirmelerle küresel bir modele dönüştürmüştür.

Başarıları arasında, bugün günde 2,5 milyon yolcuyu taşıyan, Curitiba modelinden esinlenen ancak kapasite ve hız açısından çok daha gelişmiş olan ve yüzlerce şehre örnek teşkil eden dünyanın en iyi otobüs tabanlı toplu taşıma (BRT - Bus Rapid Transit) sistemi TransMilenio'nun oluşturulması yer almaktadır. Ayrıca Bogota'da yapımı devam eden ilk metro hattının ihalesini gerçekleştirdi. Penalosa aynı zamanda, sadece Kuzey Avrupa şehirlerinde bulunan geniş bir bisiklet ağı kurulmasına öncülük etti. Yeşil yolların, çok sayıda parkın, hayranlık uyandıran spor ve kültür merkezlerinin ve geniş kütüphanelerin kurulmasını destekledi. Katkıları, 35'i son derece başarılı bir özel-kamu ortaklığı altında faaliyet gösteren 67 okulun oluşturulmasıyla eğitim sektörüne kadar uzandı. Ayrıca, yaklaşık 500.000 kişiyi barındıran yüksek kaliteli kentsel gelişim projeleri geliştirdi. En önemli başarılarından biri de Bogota'nın kalbindeki 33 hektarlık alanın radikal bir şekilde dönüştürülmesiydi. Daha önce uyuşturucu satıcılarının ve suçun kol gezdiği bu bölgede 32 hektara yayılan 1.200'den fazla yapının yıkılması gerekiyordu. Bu gelişmeler, Başkanlık konutu da dâhil olmak üzere Kolombiya'nın kurumsal merkezinden sadece birkaç blok ötede yer alıyordu.

Penalosa'nın danışmanlık çalışmaları temel olarak kentsel hareketlilik, yaşam kalitesi, rekabetçilik, eşitlik ve hayalleri gerçeğe dönüştürmek için gereken liderlik üzerine yoğunlaşmaktadır.

Kariyeri boyunca çok sayıda şehirde ve dünyanın en prestijli üniversitelerinde dersler vermiştir. Asya, Afrika, Avustralya, Latin Amerika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yerel ve ulusal hükûmetlere danışmanlık yapmıştır.

Penalosa, AMALI (African Mayoral Leadership Initiative) Danışma Kurulu Üyesi, Pennsylvania Üniversitesi Kentsel Araştırmalar Enstitüsü Üyesidir. On yılı aşkın bir süredir New York ITDP (Institute for Transportation and Development Policy) Yönetim Kurulu Başkanı, CITISCOPE Yönetim Kurulu Üyesi ve London School of Economics'in Şehirler Programı Danışma Kurulu Üyesidir. New York Valisi Cuomo tarafından oluşturulan New York Metropolitan Transit Authority'nin Ulaşımın Yeniden Tasarımı Komisyonu Üyeliğini yürüttü. Penalosa ayrıca, kentsel geleceğimizin zorlukları üzerinde çalışmak üzere mimarlık, sanat, bilim, tasarım, teknoloji ve eğitim alanlarında yeni nesil liderleri bir araya getiren kültürel bir program olan BMW Guggenheim Lab'in danışmanlığını yaptı.
Enrique Penalosa yakın zamanda "Ciudad, Igualdad, Felicidad" (Şehir, Eşitlik, Mutluluk) adlı bir kitap kaleme almıştır. Bu kitap Pennsylvania Üniversitesi tarafından İngilizce olarak, Rio'daki IPP (Instituto Pereira Passos) tarafından Portekizce olarak yayımlanacaktır.

Penalosa, en son Temmuz 2023'te Planetizen tarafından yayımlanan “Geçmişte ve Günümüzde En Etkili Şehircilik Uzmanları” listesinde yer almıştır. Yine Temmuz 2023’te Identity Review tarafından seçilen “Sürdürülebilir Şehir Gelişiminde 15 Düşünce Lideri” arasında yer almıştır. Ayrıca, Stockholm Challenge ve Göteborg Sürdürülebilirlik Ödülü de dâhil olmak üzere prestijli uluslararası ödüller almıştır. Toplu taşıma, altyapı yatırımları ve kamusal alanlar üzerinde küresel bir etkiye sahip olan ve Philadelphia ve New York gibi şehirleri etkileyen öncü girişimleri nedeniyle 2018 yılında Philadelphia Tasarım ve Mimarlık Merkezi'nin en büyük ödülü olan Edmund N. Bacon Ödülüne layık görülmüştür. Penalosa ayrıca, Bogota'da yürüttüğü çalışmalarla Venedik Bienali'nde Altın Aslan Ödülünün de sahibi olmuştur.

Penalosa, Duke Üniversitesi Ekonomi ve Tarih bölümlerinden lisans derecesine, Fransa'daki IIAP'den (daha sonra ENA ile birleşti) Siyaset Bilimi derecesine ve Paris 2 Pantheon-Assas Üniversitesi'nden Kamu Yönetimi alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Bogota'daki Externado Üniversitesi'nde Dekan olarak görev yapmış, New York Üniversitesi'nde iki yıl boyunca Misafir Öğretim Üyesi olarak çalışmıştır.

İspanyolca X hesabının 2 milyondan fazla takipçisi olan Penalosa’nın TED Konuşması yaklaşık bir milyon kez izlenmiştir.